یک بازارگردی شیک، شلوغ، داغ و پرحاشیه
بازاری که همواره برای عموم مردم دارای جذابیت است و البته کمتر کسی از ین دنیای مدرن گوشی‌فروش‌ها سر در می‌آورد، بازاری داغ و رقابتی که مخصوصا شب‌ها تماشاچیان و خریداران زیادی را به خود جذب می‌کند.
در این بین متاسفانه برخی از افراد بدون توجه به فناوری‌های گوشی تنها در فکر ظاهر و تنوع آن هستند که این امر می‌تواند خطرناک باشد و دست مایه‌ای برای سوءاستفاده دیگران از این تنوع‌طلبی گردد.
در بازار تلفن همراه که قدم می‌زنی از هر نسل و هر تیپی را به چشمت می‌خورد، افرادی را می‌بینی که با هیجان به دنبال آخرین مدل‌های گوشی هستند و یا کسانی را که شاید تنها برای سرگرمی و گذراندن وقت در بازار پرسه می‌زنند.
پشت ویترین مغازه‌ها که می‌ایستی سرت گیج می‌رود از مدل‌های مختلف و نمی‌دانی کدام یک بهتر است یا بیشتر به کارت می‌آید.
به یک مغازه موبایل‌فروشی در حاشیه خیابان احمدآباد وارد می‌شوم، آنقدر جمعیت زیاد است که فروشنده متوجه حضور من نمی‌شود، به سراغ یکی از 10 فروشنده مغازه می‌روم و از او درباره آخرین مدل‌های گوشی می‌پرسم.
چند مدل گوشی به من پیشنهاد می‌دهد و من سردرگرم از او می‌پرسم فرق بین این همه مدل چیست؟ و او می‌گوید تقریبا هیچ.
او دلیل کاهش قیمت گوشی‌هایی که چند ماه قبل قیمت بالایی داشتند را ورود مدل‌های جدید به بازار می‌داند، مدل‌هایی که خودش اذعان دارد که فرق چندانی با مدل قدیمی خود ندارند و حتی در برخی موارد گوشی قبلی کارایی بهتری دارد.
از مغازه بیرون می‌روم و وارد بازار موبایل دیگری می‌شوم، بازاری شلوغ و پرهیجان که ویترین‌های آن با انواع مدل‌های گوشی می‌تواند ساعت‌ها سرگرمت کند، البته اگر مانند این جمعیت، علاقه‌ای به تکنولوژی داشته باشی.
به اولین مغازه مغازه وارد می‌شوم و از فروشنده در خصوص قیمت مدل گوشی مدنظرم سوال می‌کنم و او قیمتی متفاوت از مغازه اول بیان می‌کند.
در خصوص وضعیت گارانتی گوشی نیز می‌گوید: گارانتی‌دهنده آن شرکت ماکروتل و سام‌تل است.
وقتی صحبت به قاچاق گوشی می‌رسد کمی عصبی شده و می‌گوید: قاچاق در کشور وجود دارد، اما همه چیز که قاچاق نیست و با جدیت اظهار نظر می‌کند که قیمت‌ها هیچ حساب و کتابی ندارد، شاید یک ساعت دیگه بیشتر شود یا کمتر…
فروشنده مغازه بعد ادعا می‌کند نمایندگی سامسونگ را دارد و به همین دلیل گوشی مدنظر را با تفاوت 30 هزار تومان ارزان‌تر از مغازه قبل می‌فروشد، اما وقتی یک گوشی را برای خرید انتخاب می‌کنم شروع می‌کند به تبلیغ لوازم جانبی و جالب است که هر چیز را با قیمتی گزاف می‌فروشد. « یک برچسب ضدخش هم واست میزارم 80 تومان، اصله اصل، یه قاب خوب هم درمیاد 50 تومن و…»
وقتی درباره وضعیت گارانتی گوشی سوال می‌کنم، می‌گوید: ما به مشتری گارانتی 18 ماهه می‌دهیم.
باید تمام بازار را بگردی تا سرت کلاه نرود!
این فروشنده در جواب اینکه چرا تفاوت قیمت بین مغازه‌ها از ابتدای پاساژ تا انتها انقدر زیاد است، اظهار می‌کند: فروشنده‌ها اجاره مغازه خود را روی قیمت گوشی می‌کشند، برای همین باید تمام بازار را بگردی تا سرت کلاه نرود.
با حالتی گیج و سردرگم وارد مغازه بعدی می‌شوم که با تفاوت فاحش قیمتی 40 هزار تومان گران‌تر در قیمت گوشی مدنظر آن هم بدون گارانتی روبه‌رو می‌شوم.
این فروشنده در واکنش به سوالم که گوشی بدون گارانتی قاچاق است، می‌گوید: «مگه قاچاق بده!؟ گوشی گارانتی‌دار هم قاچاقه، با این تفاوت که یک شرکت ضمانتش می‌کنه و تو مغازه من 99.5 درصد گوشی‌ها قاچاقه!!»
من که دیگر حرفی برای گفتن ندارم از مغازه خارج می‌شوم و ترجیه می‌دهم وارد مجتمع بعدی موبایل مشهد شوم.
فروشنده اولین مغازه با این لحن که تلفن همراه قاچاق یا رسمی چه تفاوتی با هم دارد، بیان می‌کند: گارانتی تنها هزینه اضافی است، چراکه با وجود آن نیز برای تعمیر گوشی باید خودتان هزینه کنید.
این فروشنده در جواب من می‌گوید: در واقع گوشی‌های گارانتی‌دار فقط اسم گارانتی را یدک می‌کشند، درحالی‌که اگر مواردی که پشت کارت نوشته شده اتفاق نیافتد، چرا گوشی خراب شود؟
وی درباره وضعیت قیمت گوشی‌ها نیز اظهار می‌کند: قیمت‌ها توسط نرخ‌نامه روزی دوبار اعلام شده و حدود پنج تا 10 هزار تومان بالا یا پایین می‌رود.
اگه پول داری گوشی گارانتی‌دار بخر
در مغازه بعد هم وضعیت مشابه است به طوریکه فروشنده آن علنا گارانتی را تنها پول زور می‌داند و می‌گوید: اگر خیلی پولدار هستی گوشی گارانتی‌دار بخر.
این فروشنده که قیمت گوشی مدنظر را تا 50 هزار تومان متفاوت از بقیه مغازه‌ها می‌گوید، با بیان اینکه خیلی از فروشنده‌ها به دلیل اینکه خام‌فروشی نمی‌کنند قیمت اولیه را کم گفته و در انتها سود خودشان را از لوازم جانبی می‌گیرند، عنوان می‌کند: بازار موبایل یک بازار رقابتی است و هرکس ادعا می‌کند نماینده یک شرکت بزرگ است بدانید که دروغی بیش نیست.
مشهد اولین شهر قانونمند در زمینه تلفن همراه است
افشین اکبری حداد رئیس اتحادیه تلفن همراه و تجهیزات مخابراتی مشهد با بیان اینکه بازار موبایل یک بازار تکنولوژیک است، عنوان می‌کند: این بازار ارزش سرمایه‌گذاری ندارد، چراکه فروش آن لحظه‌ای بوده و هر روز مدل‌های جدید تلفن همراه به بازار عرضه می‌شود.
وی بازار موبایل را پیچیده دانست و می‌گوید: بازار تلفن همراه غیرقابل پیش‌بینی است و درصورت ثابت بودن ارز قیمت‌ها نزولی خواهد بود.
رئیس اتحادیه تلفن همراه و تجهیزات مخابراتی مشهد ضمن اظهار خرسندی از ثبات قیمت ارز طی سال اخیر، اظهار می‌کند: روند قیمت تلفن همراه در سال جاری کاهشی بود، ولی در برخی از برهه‌های زمان مانند تعطیلات و… شاهد افزایش سینوسی قیمت‌ها بودیم.
وی با اشاره به اینکه 90 درصد گوشی‌های بازار وارداتی هستند، بیان می‌کند: تعطیلات طولانی‌مدت به دلیل تعطیلی بازارهای وارداتی، باعث افزایش کاذب قیمت تلفن همراه می‌شود.
اکبری حداد تعیین قیمت تلفن همراه را روزانه و حتی ساعتی می‌داند و می‌افزاید: حتی اگر ارز هم ثابت باشد، ورود نسل جدید تلفن‌های همراه با تکنولوژی‌های به روز باعث افت قیمت گوشی‌های موجود در بازار می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه سود دریافتی فروشندگان از تلفن‌های همراه باید هفت درصد باشد، عنوان می‌کند: با ورود مدل‌های جدید قیمت گوشی‌های موجود در بازار افت پیدا می‌کند، به همین دلیل برخی از فروشندگان تلفن‌های همراه را زیرقیمت فروخته و سود خود را از طریق لوازم جانبی آن اخذ می‌کنند.
رئیس اتحادیه تلفن همراه و تجهیزات مخابراتی مشهد با اشاره به اینکه مشهد بعد از تهران دومین شهر پرفروش تلفن همراه است، تصریح می‌کند: 20 درصد از سهم بازار تلفن همراه ایران مربوط به مشهد بوده که در آن از فروش گوشی‌های تقلبی، قاچاق و بدون گارانتی به جد جلوگیری می‌شود، مشهد اولین شهر قانونمند در زمینه تلفن همراه است.
وی در ادامه می‌افزاید: لوازم جانبی به جز مموری کارت‌ها به دلیل مصرفی بودن گارانتی ندارند و مردم می‌توانند با اخذ فاکتور در هنگام خرید مموری کارت از ضمانت‌نامه آن استفاده کنند.
اکبری حداد با بیان اینکه قاچاق در هر صورت انجام می‌شود، می‌گوید: با تدابیر دولت در یک سال اخیر میزان قاچاق از 70 درصد به زیر 50 درصد رسیده است.
وی با تاکید بر اینکه هیچ کس علاقه‌ای به خرید جنس قاچاق ندارد، اظهار می‌کند: متاسفانه کسری گوشی‌های مدل جدید در بازار واردات قانونی، باعث روی آوردن مردم به جنس قاچاق می‌شود.
گوشی‌های بدون گارانتی قاچاق هستند
رئیس اتحادیه تلفن همراه و تجهیزات مخابراتی مشهد درخصوص راه شناسایی جنس قاچاق از اصل، عنوان می‌کند: تمام گوشی‌های بدون گارانتی قاچاق هستند.
وی با اشاره به اینکه سه نوع گوشی در بازار وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: این سه مدل شامل گوشی‌های بدون گارانتی، گوشی‌های دارای گارنتی بین‌المللی و گارانتی شرکتی می‌شود که بین تلفن همراه با گارانتی و بدون گارانتی 15 تا 20 درصد تفاوت قیمت وجود دارد.
عمر مفید تلفن همراه 18 ماه است
اکبری حداد عمر مفید یک گوشی را 18 ماه می‌داند و می‌گوید: گوشی برخلاف تصور مردم یک کالای بادوام نیست، بلکه علی‌رغم کار کردن یک گوشی بعد از پنج سال، آن گوشی دیگر ارتباطی با تکنولوژی‌های روز ندارد.
وی با بیان اینکه حداکثر زمان تامین قطعات یک تلفن همراه سه تا چهار سال است، اظهار می‌کند: بعد از این مدت پیداکردن قطعه آن گوشی دشوار می‌شود و اگر تلفن همراه مشکلی داشته باشد، در همان دو تا سه ماه مدت گارانتی آن را نشان می‌دهد.
رئیس اتحادیه تلفن همراه و تجهیزات مخابراتی مشهد در خصوص شرایط گارانتی نیز تصریح می‌کند: شرکت‌های گارانتی‌کننده تحت نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت هستند و شرایط ضمانت باید با واقعیت تطابق داشته باشد.
وی کارگزاری دفاتر خدمات مشهد برای شرکت‌های تهرانی را یک مشکل می‌داند و می‌افزاید: دفاتر مشهد نمی‌توانند تعیین‌کننده خط‌مشی خود باشند و به دلیل نداشتن قدرت تصمیم گیری، اتحادیه نیز نمی‌تواند با آن‌ها برخورد جدی داشته باشد.
اکبری حداد با بیان اینکه تامین قطعه برای گوشی بدون گارانتی سخت است، اظهار می‌کند: شرکت‌های خدماتی تنها به تعداد کالاهای گارانتی‌دار قطعه دریافت می‌کنند و به همین دلیل کالای بدون گارانتی تعمیر نمی‌شود.
وی درخصوص تاثیر مذاکرات بر بازار تلفن همراه می‌گوید: این مسئله تاثیری بر قیمت گوشی ندارد و تنها تک نرخی شدن قیمت ارز در بازار تاثیر اندکی بر قیمت‌ها خواهد داشت.
مسئله جالبی که در خلال این گزارش توجهم را جلب کرد این بود که مدت زمان گارانتی یک گوشی معین توسط یک شرکت خاص از مغازه‌ای به مغازه دیگر متفاوت بود، به طوریکه از 18 ماه ضمانت تعویض به 10 روز تعویض و 18 ماه تعمیر تا یک هفته تعویض می‌رسید.
در این بازار پرهیجان اما گیج‌کننده موبایل نظارت دقیق متولیان آن به شدت نیاز است تا تکنولوژی به معنای واقعی، تسهیلگر زندگی مردم باشد نه نفس‌گیر زندگی آن‌ها.
البته ضد و نقیض‌های زیادی حد فاصل آنچه واقعا باید بر اساس قانون توسط فروشندگان موبایل رعایت شود تا آنچه رعایت می‌شود، وجود دارد و جالب آنکه با این وجود مشهد اولین شهر قانونمند در زمینه فروش موبایل است…!