دلایل ارزان فروشی در بازار آهن چیست؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که قیمت آهن و فولاد همچنان روند نزولی به خود گرفته و با کاهش قیمت مواجه هستند. دلیل این کاهش قیمت رکود در ساخت و ساز پروژه‌های عمرانی ذکر می‌شود که دامنه اثر خود را به بازار انواع آهن آلات و سیمان گسترش داده است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است تا زمانی که رکود ساخت‌و‌ساز برطرف نشود، بازار آهن‌آلات و سیمان روی رونق را نخواهند دید و تولیدکنندگان مجبورند برای جلب مشتری و جلوگیری از تصرف بازار از سوی چینی‌ها، محصولات خود را با قیمت ارزانی به بازار عرضه کنند.
در همین راستا فرشید سلطان‌زاده، مدیر عامل شرکت فلزات و مواد در مورد علت این کاهش قیمت‌ها به اقتصادنیوز می‌گوید: تقریباً همه‌جا مازاد عرضه است، چه در بازار داخلی و چه در بازار داخلی؛ حتی خیلی از شرکت‌ها به خاطر مشکلات نقدینگی که دارند، حاضر شده‌اند محصولاتشان را با قیمت‌هایی پایین‌تر از عرف بازار بفروشند؛ خود همین مساله باعث شده که باز قیمت‌ها افت بیشتری داشته باشد.
او ادامه می‌دهد: شرایط در بازار برخی کالاها به خصوص در داخل کشور به گونه‌ای شده که برخی از تولیدکنندگان حاضر به فروش محصولاتشان با ضرر هستند؛ چراکه هزینه تامین نقدینگی از بانک ها و یا سایر بخش، بیشتر از ضرر ناشی از ارزان فروشی محصولاتشان است. همه اینها باعث شده است عرضه بیش از حدی چه در بازار فلزات و چه در بازار مواد معدنی در داخل کشور اتفاق بیافتد؛ مثلاً یکی از شرکت های بزرگ سنگ آهنی کشور، در حال حاضر یکی از محصولاتش را زیر قیمت تمام شده‌اش به فروش می‌رساند.
سلطان‌زاده می‌افزاید:تولیدکنندگان وقتی با شرایط افت قیمت‌ها مواجه می‌شوند، ابتدا شروع به انبار کردن محصولات خود به امید رونق بازار در آینده می‌کنند. این کار اگر به درازا بکشد، عملاً نقدینگی شرکت را از بین می‌برد و نهایتاً شرکت یا باید فعالیت تولیدی خود را متوقف کند و یا اینکه بخشی از محصولات خود را با قیمت‌های کم‌تر و حتی با ضرر به فروش برساند تا امکان ادامه فعالیت داشته باشد.
او می‌گوید: طولانی‌تر شدن شرایط رکود موجود در کشور، به حدی به شرکت‌های فعال در بازار فلزات و محصولات معدنی فشار وارد کرده که علاوه بر پُر شدن انبارهای آنها، این شرکت‌ها به ارزان فروشی روی آورده‌اند. همه این موارد، تهدیدی جدی برای تولید آتی این واحدها به شمار می‌رود.
ورود فولاد چینی به بازار ایران
با توجه به شرایط موجود، احتمال وقوع چنین موضوعی بسیار زیاد است. چین در حال حاضر در تولید اکثر فلزات منجمله فولاد در شرایط مازاد عرضه است. تغییراتی هم که مخصوصاً در کاهش نرخ یوان اتفاق افتاد، مزیت صادرات برای تولیدکننده‌های چینی را بیشتر می‌کند و محصولات چینی، با تخفیف های بیشتری در بازارهای بین المللی عرضه می‌شوند. وقتی فلزات چینی وارد بازار ایران شود، به عرضه داخلی این محصولات لطمه وارد خواهدکرد. البته این مساله فقط به بازار ایران مربوط نیست؛ ولی در کشورهای دیگر، بعضاً دولت‌ها با قوانین ضد دامپینگ، از تولیدات داخلی در شرایط مشابه حمایت می‌کنند.
او می‌افزاید: در خصوص غیر استاندارد بودن برخی محصولات فولادی چینی نیز باید به این نکته اشاره کنم که این محصولات به دو نوع متفاوت می‌توانند مشکل‌دار باشند؛ اول ابعاد غیر استاندارد این محصولات است، مثلاً اینکه مشتری میلگردی با سایز 12 خریداری می‌کند، ولی این میلگرد از نظر قطر و سایر مشخصه‌های ابعادی کوچکتری دارد. طبعاً وقتی ابعاد کوچکتر می‌شود، استحکام مورد نظر تامین نمی‌شود. مساله دیگر، کیفیت این محصولات است، اگر استانداردهای لازم در خصوص کیفیت جنس فولاد مورد استفاده رعایت نشده باشد، طبعاً نمی‌توان استحکام و کیفیت مطلوب را انتظار داشت.
سلطان‌زاده تصریح می‌کند: هر دو مورد فوق در بازار ما به یک شکلی دیده شده‌اند که ایراد اصلی به ضعف در ساز و کارهای نظارتی بر واردات و مصرف محصولات غیر استاندارد برمی‌گردد. متاسفانه رویکردمان در این زمینه ضعیف بوده است و من سابق اطلاع دارم که میلگرد و یا تیرآهن غیراستاندارد وارد می‌شده و پس از مدت‌ها فروش و استفاده، وقتی مشخص می‌شد که غیر استاندارد است، امکان عودت کل محموله‌های باقی‌مانده میسر نبود. راه حلی که داشتند، فروش این محصولات در بورس به عنوان قراضه بود. طبعاً کسی که این محصول را خریداری می‌کند، به دلیل شباهت آن با محصول نو و با کیفیت، می‌تواند به راحتی آن را در ساخت و ساز مورد استفاده قرار دهد.
او می‌افزاید: بهتر است یک ساز و کار مناسب‌تری تعریف شود تا از ورود این محصولات به داخل کشور در همان گمرک جلوگیری شود، نه اینکه پس از وارد شدن، به فکر چاره باشیم. طبیعتاً دولت راهکارهای لازم را برای نظارت و حمایت از تولیدات داخلی در اختیار دارد؛ ولی متاسفانه عزم لازم در این خصوص کافی نیست.