اعتراض به تبليغات كاذب وارد نيست!
ارتباطات در سطوح كلان و گسترده بدون در نظر گرفتن زمان و مكان باعث سرعت‌بخشي در ارتباطات بدون صرف هزينه شده است. گستردگي ارتباطات از سوي متخصصان علوم اجتماعي هم حسن تلقی می‌شود و هم مضرت، اما اينكه از اين ويژگي در چه زمينه‌هایي استفاده مي‌شود جاي تامل دارد. تبليغات در شبكه‌هاي اجتماعي يكي از هزار قابليت در اين شبكه‌ها محسوب مي‌شود.
تبليغات و توجه به آن، براي هر صاحب سرمايه از اهميت ويژه‌اي برخوردار است اما اين روزها نه تنها ديگر همچون گذشته تبليغات محدود در حد توزيع بروشور نيست كه شبكه‌هاي اجتماعي در اين زمينه به كمك صاحبان مشاغل شتافته و باعث تسريع امر تبليغ در ميان آنها شده‌اند. اين روزها فقط كافي است در شبكه‌هاي اجتماعي اينستاگرام، تلگرام، وايبر و… حضور داشته باشيد تا خود را در معرض انواع و اقسام اخبار گوناگوني سياسي، اجتماعي، اقتصادي و تبليغات پوشاك، آرايشگاه، رستوران‌هاي متفاوت مراكز درماني متعددي ببینید و حتي در برخي موارد شاهد فروش آنلاين از سوي برخي كاربران باشيد.
شبكه اختصاصي براي خانم‌هاي ايراني
طبق تحقيقات نما برند روي كاربران و مخاطبان اينستاگرام، 60 درصد كاربران فعال اينستاگرام در ايران، خانم‌ها هستند. بنابراين كسب و كارهايي كه در زمينه مد و پوشاك، لوازم خانگي، دكوراسيون منزل، صنايع غذايي، محصولات آرايشي و بهداشتي و كليه خدماتي كه اين طيف از مخاطبان به آن علاقه‌مند هستند، فعاليت دارند، از بخت و اقبال بيشتري نسبت به ساير صنوف براي مطرح شدن در اينستاگرام برخوردارند. اينستاگرام با جمعيت فعالي بالغ بر ۳۰۰ ميليون نفر، بزرگ‌ترين جامعه اجتماعي و مناسب‌ترين ابزار روي موبايل و تلفن‌هاي همراه براي تبليغات است. در اين شبكه روزانه
70 ميليون عكس جديد توسط كاربران بارگذاري مي‌شود و كاربران اينستاگرام روزانه 5/2 ميليارد لايك مي‌زنند. بنابراين تبليغ در اينستاگرام فرصتي بسيار مغتنم را براي عرضه خدمات و محصولات برندها و كسب و كارهايي كه با عموم مردم سر و كار دارند فراهم كرده است. تبليغات در اينستاگرام به شكل حرفه‌اي و تخصصي از اواسط سال ۱۳۹۲ در ايران رواج پيدا كرد. اينستاگرام رسانه‌اي تصويرمحور است، از اين رو كسب و كارهايي كه تصاوير جذاب‌تري را تدارك ببينند شانس به مراتب بيشتري براي جلب نظر مخاطبان خواهند داشت. توليد محتواي غني و تعاملي در كنار تبليغات هدفمند در اينستاگرام، شرايط را براي موفقيت كاربران فراهم خواهد كرد. براي حضوري جدي و البته هوشمندانه در اين شبكه اجتماعي جذاب و همچنين داشتن برنامه و استراتژي مشخص بايد متخصصان مجرب و امين را برگزينيد. متاسفانه افرادي سودجو صرفا با عنوان جذب فالوور و هوادار در اينستاگرام، تبليغات در اين شبكه اجتماعي را به سخره می‌گیرند و سرمايه شركت‌ها را به يغما مي‌برند. بنابراين به علاقه‌مندان تبليغات در اين شبكه اجتماعي توصيه مي‌شود تا سوابق اجرايي و پروژه‌هاي موفق را مبناي انتخاب مشاور تبليغاتي خود قرار دهند، تا در دام اين افراد سودجو نيفتند. هر چند، ابزارهاي جديدي مانند شبكه‌هاي اجتماعي موبايلي تا حد زيادي توانسته‌اند ارتباطات را تسهيل و هزينه‌ها را كاهش دهند اما نبايد فراموش كرد كه به همين اندازه امكان سوءاستفاده‌ها چه در قالب كلاهبرداري و چه در قالب تبليغات كاذب وجود دارد. نمي‌توان صرفا به دليل اينكه كالايي در اينستاگرام يا شبكه‌اي مانند آن تبليغ شده آن را ارزشمند تلقي كرد.
ايجاد حس نياز در شبكه‌هاي اجتماعي
يك كارشناس ارتباطات و تبليغات در زمينه كم و كيف رواج تبليغات در شبكه‌هاي اجتماعي به «آرمان» مي‌گويد: زندگي در دنياي معاصر بر اساس نظام سرمايه‌داري استوار است و بالطبع در اين شرايط نيز بر سود، توليد، مالكيت خصوصي، رفاه، لذت بردن از زندگي و تبليغات تاكيد مي‌شود. اسماعيل قديمي مي‌افزايد: بنابراين به‌طور طبيعي همگان به دنبال كسب سود از راه‌هاي مختلف هستند تا به اين ترتيب بتوانند به ارائه خدمات، اختصاص سود و پس‌انداز سرمايه دست پيدا كنند. به گفته او به‌طور طبيعي جامعه دموكراتيك چند حزبي سرمايه‌داري به دنبال توليد انواع كالاها و خدمات است و به اين ترتيب دائم در پي توسعه در ابعاد گوناگون است. اين كارشناس علوم ارتباطات مي‌افزايد: هر چند وسايل ارتباط جمعي بيشتر در اين امر ادغام مي‌شود پس به‌طور طبيعي نظام سرمايه‌داري و نظام توليدي و صنعتي كالا را توليد كرده و به دنبال فروش و يافتن بازار عرضه مناسب است. به اين ترتيب در برهه‌هاي مختلف زماني وسايل ارتباطات جمعي را به خدمت گرفته و بي‌شك زمينه استفاده از كالاهاي مورد نظر را در جامعه ايجاد كرده و به دنبال افزايش توليد صنعتي و فرايند جهاني‌سازي و ايجاد تبليغات هستند. قديمي تاكيد مي‌كند: با گذر زمان در عرصه‌هاي مختلف تبليغات در قالب تلويزيون، ماهواره و هم‌اكنون هم در عصر شبكه‌هاي اجتماعي ايفاي نقش مي‌كنند كه فلسفه وجودي آن همه‌گيري و در اختيار قرار گرفتن همگان در اين فرایند است.
كاربران زير ذره‌بين شبكه‌هاي اجتماعي
او در پاسخ به اين سوال كه هزينه اين شبكه‌ها از چه طريق تامين مي‌شود، اظهار مي‌كند: اين شبكه‌ها در قالب رسانه‌هاي تعاملي مطرح مي‌شوند و در شبكه‌هاي اجتماعي از جمله وايبر، تلگرام و… هر يك با داشتن اطلاعات جامع از كاربران و زيرنظر گرفتن اطلاعات، گرايش‌ها و سليقه‌ها به اين ترتيب به ارائه نيازهاي آنها مي‌پردازند. در واقع شبكه‌هاي اجتماعي يكي از راه‌هاي شناخت دنياي صنعتي و نظام سرمايه‌داري هستند. اين در حالي است كه در گذشته فقط صنايع بزرگ توانايي تبليغات را داشتند اما هم‌اكنون خرده سرمايه‌داران و حتي واحدهاي كوچك اقتصادي نيز با نفوذ در شبكه‌هاي اجتماعي و با عقد قرارداد با صاحبان اين شبكه‌ها مي‌توانند به فعاليت بپردازند. به گفته اين مدرس دانشگاه علامه طباطبايي، تبليغات در اين شبكه‌ها سالانه درآمدهاي كلاني را براي صاحبان اين شبكه‌ها به دنبال دارد. در واقع اين شبكه‌ها با فعاليت گسترده بين نظام اقتصادي، نظام فرهنگي و نظام ارتباطي فعاليت مي‌كنند.
نظارت در شبكه‌هاي اجتماعي را خواستاريم
قديمي با بيان اينكه نظارت بر روند فعاليت تبليغات نيازمند نظارت ازسوي نهادهاي غيردولتي است، مي‌افزايد: تبليغات نياز جامعه است و نمي‌توان از آن مهم در جامعه چشم‌پوشي كرد بلكه توليد و توزيع كالاها منوط به تبليغات و فروش است. فروشندگان نيز با تكرار در تبليغات مي‌توانند حس نياز را در مخاطبان ايجاد كنند. بايد در اين زمينه يك نظام تبليغاتي اخلاقي ايجاد شود كه بر اساس آن حقوق مصرف‌كننده رعايت شود. در ايران مي‌توان قوانيني از سوي نمايندگان مجلس، نمايندگان افكار عمومي و نمايندگان اصناف در اين زمينه تنظيم کرد.
بها به حقوق مصرف‌كننده را خواستاريم
با توجه به اينكه در كشورهاي غربي با تبیين قوانينی در زمينه تبليغات و نحوه مديريت كالا از سوي نهادهاي گوناگون هرگونه عدم رضايت مشتري از محصول براي توليد‌كنندگان تبعات قانوني به دنبال دارد، قديمي در اين زمينه تصريح مي‌كند: در كشور با تبليغاتي نامنسجم رو‌به‌رو هستم و قوانين در اين عرصه نيز به هيچ عنوان مورد بازبيني و بازنويسي قرار نمي‌گيرد. به گفته او فروش اينترنتي و تبليغات از اين طريق هم راه را براي عرضه محصولات بي‌كيفيت و سوءاستفاده برخي افراد سودجو باز كرده است.