توافق به ما نزديك است
سينا رحيم پور
9 روز از شروع دور جدید مذاکرات که به گفته بسیاری از کارشناسان دور نهایی آن نیز خواهد بود، میگذرد.خبرنگارانی در داخل چشم انتظار اخبار هتل کوبورگ وین و خبرنگاران مستقر در محل مذاکرات نیز چشم انتظار خبر های داخل هتل و اینکه در بین مذاکره کنندگان چه می گذرد.خیلی نزدیک می توان با نگاهی به رسانه های مکتوب و مجازی داخلی فضای حاکم بر تاثیر مذاکرات بر سیاست ایران را دیدو خیلی دورتر،در وین خبرنگاران نزدیک ترین افراد به محل مذاکرات هستند و گاهی همانقدر بی خبر از مذاکراتند که ما اینجا در بی خبری هستیم. با نگاهی به 9 روز گذشته مذاکرات می توان مسیر این گفت وگوها را بررسی کرد که راه رسیدن به توافق شیبش صعودی بوده یا نزولی. از ابتداییترین خبر ها و ورود ظریف به وین تا امروز و پیام ویديویی وی در باره روند مذاکرات و بررسی آن می توان اين روند را به خوبی درک کرد که در چه وضعی به سر می برند.
بازي رسانه اي با مذاكرات
اما رسانه ها هرروز صفحه یک خود را با تیتر های سیاه و سفید به مذاکرات هسته ای اختصاص دادهاند. سفید ها این دور مذاکرات و حرکت تیم مذاکره کننده را یک حرکت تاریخی می دانند و سیاه ها دلهره شان از رسیدن به توافق است و بعضی از رسانه ها هم سعی کردند خاکستری باشند یا چیزی ننویسند یا اگر می نویسند به شکلی باشد که «نه سیخ بسوزد نه کباب!»
رسانه های عربی و رویکردشان
یک سکوت معنادار. رسانه های عربی سعی میکنند از کنار مذاکرات ایران و 1+5 بگذرند یا غرض ورزانه به وین نگاه کنند. با نگاهی به فضای رسانه های عربی میتوان این موضوع را درک کرد که رسانه های وابسته به عربستان زیاد دل خوشی از مذاکرات ندارند و همه رسانه های مورد حمایت این کشور نظیر الشرق الاوسط، العربیه و الجزیره نگاه مغرضانه به مذاکرات دارند. عربستان یکی از مخالفان توافق ایران و 1 + 5 است. رسیدن به هرگونه توافقی می تواند به منزله پایان
تحریم های ایران باشد که این موضوع منجر به افزایش قدرت جمهوری اسلامی در سطح منطقه و جهان نیز می شود. از سویی به رسمیت شناختن ایران به عنوان یک قدرت جهانی از موضوعاتی است که رسانه های وابسته به عربستان سعودی از آن واهمه دارند و هر آنچه که در توان دارند برای مقابله با آن به کار می گیرند حتی اگر این کار سکوت باشد.
آن سوي سكه اعراب
در طرف دیگر میدان، رسانه هایی همچون السفیر، المنار و المیادین با رسیدن توافق ایران و قدرت های جهانی موافق هستند و هر روز خبر هایی متفاوت از آنچه مخالفان توافق می خواهند روی خروجی های خود
می گذارند. در این میان رسانه هایی مانند رای الیوم به سردبیری عبدالباری عطوان خود را واقع گرا می دانند و در فضایی که واقعیت های
یک توافق را نشان دهد دست به قلم
می شوند و به قولی نه سیاهاند و نه سفید و نه
خاکستری شان از روی غرض است. تحلیل کلی از فضای رسانههای عربی نشان می دهد که اکثر رسانه های عربی بویژه رسانه های عربستانی، قطری و اماراتی زیاد با این توافق موافق نیستند و با نزدیک شدن به تاریخ احتمالی پایان مذاکرات جنب و جوش آن ها نیز برای عوض کردن فضای رسانه ای به نفع خود بیشتر می شود.
انگلیسی زبان های نامتوازن
در رسانه های انگلیسی زبان جنگ بر سر قدرت است. جمهوریخواهان با بیش از 25 رسانه در آمریکا همگی به دنبال نرسیدن به توافق هستند و این روزها اخبار کنگره و مخالفان توافقنامه را به صدر اخبار خود کشانده اند. نیویورک تایمز، واشنگتن پست،گاردین، نیویورک دیلی و سایر رسانه های این جناح سیاسی آخرین تلاش های
خود را در برابر سی ان ان و ان بی سی و سایر رسانه های
دموکرات انجام می دهند تا پیروز رقابت رسانه ای مشخص شود.
اروپاي خوشبين،اسرائيل بدخواه
در اروپا نیز آسوشیتدپرس و خبرگزاری فرانسه با عینک خوشبینی به مذاکرات هسته ای نگاه می کنند و رویترز نیز سعی می کند در فضایی میانه و بینابین به مذاکرات نگاه کند.رسانه های صهیونیستی مانند اسرایین نشنال نیوز و هاآرتص نیز یک مشت از خروار مخالفان صهیونیستی توافق احتمالی هستند.
منافع ملي، رويكرد آمريكاييها
فضای حاکم هم بر جو رسانه ای آمریکا چندان با دموکرات ها و باراک اوباما همراه نیست، اما نتیجه احتمالی به نظر می رسد به آنچه که خواست دموکراتها برای رسیدن به توافق است نزدیک تر
باشد.اين رسانهها بيشتر به سمت واقعيت سوق داده مي شوند ولي باز منافع ملي آمريكا را در بيشتر اوقات مد نظر دارند.
در ایران چه می گذرد؟
این روزها اکثر روزنامه های ایران اقتصادی ها،
اجتماعی ها و سیاسی ها با تیتر و عکس هایی از توافق احتمالی همراه است. در ایران، روزنامه های
نزدیک به اصلاح طلبان و دولت اعتدال مانند شرق، اعتماد، تعادل، مردمسالاری، آرمان و نيز روزنامه هاي
ميانه رو مانند قانون به مذاکرات و بر خاستن دود سفید از هتل کوبورگ امیدواري. آن سوی میدان کیهان، وطن امروز و برخی رسانه های
نزدیک به اصولگرایان هدفهای خود را در مذاکرات دنبال می کنند. روزنامه های حامی دولت با تیتر های
حمایتی کاملا مشهود بودند. تیتر هایی مانند گام نهایی توافق ، امیدواری 72 درصدی رسیدن به توافق نمونه تیتر های روزنامه های حامی دولت در روز گذشته بود. این در حالی است که کیهان با تیتر «مذاکرات در وین،روزهای پایانی یا تمدید های
بی پایان» به انتقاد از روند مذاکرات پرداخته است و روزنامه جام جم وابسته به صدا و سیما هیچ خبری از مذاکرات در صفحه یک خود پوشش نداده است. ایسنا، ایرنا،فارس،تسنیم،جماران،برنا و سایت هایی که اخبار لحظه به لحظه را پوشش
می دهند و از سویی رسانه های وابسته به اصولگرایان که با رویکر انتقادی به مذاکرات نگاه می کنند در دوسوی بازی رسانه ای پوشش اخبار مذاکرات هستند.نکته جالب اینکه خبرنگاران منتقد مذاکرات که در محل مذاکرات هستند اگر هم رسانه شان
انتقادی از روند مذاکرات مطرح کنند خود را مبرا
می دانند و می گویند ما نقشی در این انتقادات نداریم!
نتیجه مذاکرات چه می شود؟
بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان بر این عقیدهاند توافقی که طرفین مذاکره مد نظر دارند عصر دوشنبه و احتمالا سه شنبه حاصل خواهد شد. سفر آمانو به ایران، سفر نهاوندیان به وین، حضور وزرای خارجه مذاکرهکننده و مصاحبه هایشان در محل مذاکرات، همه و همه
نشانه هایی از برخاستن دود سفید از وین است. روز گذشته نیز ماراتن سخت مذاکرات با دیدار ظریف و کری ادامه داشت که واشنگتن در یک پیش بینی از ثبت نام ظریف و کری در کتاب تاریخ گفت و اذعان کرد که این دونفر در عین وجوه تمایز ماهوی، با برقراری یک رابطه دوستانه حول محور حفظ منافع ملی، توافقی تاریخی ثبت کردند. از سویی دیگر مذاکرات رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی آمریکا نیز روز گذشته در وین برگزار شد که در این دیدار صالحی و مونیز اذعان کردند که به نتایج خوبی در مذاکرات رسیده اند.
توافق به ما نزديك است
نتيجه اي که این روزها از گمانه زنی ها بر می آید رسیدن به توافق خیلی نزدیک است و عدم توافق خیلی دور. تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان کماکان با انرژی مضاعف در حال دفاع از حقوق ایران هستند و طرف دیگر مذاکره نیز بر فشارهای خود ادامه می دهد، اما آنطور که تحلیل ها نشان می دهد و ظریف نیز در پیام خود به آن اشاره کرد غرب به گفت وگو به عنوان آخرین راه حل منتاقشات قدرت های جهانی با ایران نگاه انداخته و به نوعی آنها متوجه شده اند که کورترین و ظالمانه ترین تحریم های اقتصادی علیه ایران، آنها را به هیچیک از اهداف اعلام شده شان نرسانده و در عوض باعث آسیب افراد بی گناه و خشم ملتی صلح طلب و باگذشت شده است. به همین دلیل آنها میز مذاکره را انتخاب کرده اند، ولی هنوز باید یک تصمیم حساس و تاریخی بگیرند: توافق یا تحمیل. ضمن اینکه بنا بر اظهارنظر برخی وزیران خارجه از جمله تیم مذاکره کننده کشورمان و وزرای خارجه آلمان و روسیه این آخرین مهلت مذاکره و توافق است و دیگر تمدیدی نمی توان برای مذاکرات هسته ای متصور شد.