دود مايل به سفید بر فراز هتل کوبورگ!
مهدي دل روشن
روزهای پنجشنبه و جمعه تا دل‌تان بخواهد در مورد آخرین دور از مذاکرات هسته ای، اظهار نظر شد. نظراتی که بیشتر حاکی از آن بود که ایران و گروه ۱ + ۵ بیش از هر زمانی برای رسیدن به یک توافق درست و درمان، تلاش می کنند. این را می‌شد از آمار بالای دیدارهای دو جانبه مقامات ایرانی و خارجی خیلی راحت فهمید. گذاف نیست اگر بگویم که در دو روز گذشته، رکورد دیدارهای دو جانبه شکسته شد.
وانگ یی، وزیر خارجه چین که بعد از پیمودن مایل ها سفر هوایی خود را از سرزمین اژدها به پایتخت موسیقی جهان رسانده بود، در اولین مواجهه‌اش با خبرنگاران در مقابل هتل کوبورگ گفت: «معتقدیم باید یک توافق عادلانه و متوازن به وجود آید. احتمال توافق زیاد است، اما باید با همتایان خود در این زمینه مشورت و رایزنی کنیم.»
تنها وزیر خارجه ای که در ضیافت وین حضور نداشت و از راه دور، چانه زنی های ایران و آمریکا را به نظاره نشسته بود، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه بود.
اما فردریکا موگرینی، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم که در وین بود به خبرگزاری آلمان گفت: « طرفین مذاکره بیش از پیش به یکدیگر نزدیک شده‌اند؛ هم در زمینه سیاسی و هم در رابطه با مسائل فنی».
جالب است بدانید که مقامات غربی برای دیپلمات کهنه کار و بازنشسته انگلیسی هم کارت دعوت فرستاده اند تا در صورت امضای توافقنامه نهایی، او هم در عکس یادگاری و البته تاریخی این نشست، حضور داشته باشد؛ کاترین اشتون را می گویم. زنی که در طول این سال ها، یک پای ثابت مذاکرات هسته ای بود برای حضور در وین، دعوت شده است.
از سوی دیگر، اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان که در وین حضور دارد، گفت که «طرفین مذاکره مصمم‌تر از همیشه در این دور از گفت‌وگوها شرکت کرده‌اند و به نظر می‌رسد که اراده جدی برای رسیدن به توافق نهایی وجود دارد.گام‌های آخر، سنگین‌ترین گام‌ها هستند ولی ما برای برداشتن موانع کوچک و بزرگ تلاش می‌کنیم.»
فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس هم با موهایی سپید در نگاه اول، تجربه های سال های دورش را تداعی می کند، کمی محتاطانه حرف زد و گفت که « نباید انتظار داشته باشیم که به‌زودی توافقی با ایران حاصل شود.رایزنی‌ها همچنان ادامه دارد و در روزهای آینده شاهد رفت‌وآمد وزیران خارجه خواهید بود.»
بامداد روز جمعه نیز، سباستیان کورتز، وزیر خارجه جوان و خوش تیپ اتریش نیز با چند تن از مذاکره‌کنندگان رایزنی کرد.
کورتز که در یکی از دیدارهایش به محل اقامت ظریف رفته بود، بعد از آن ، همراه همتای ایرانی‌اش، راهی دفتر رئیش جمهور اتریش شدند تا وزیر خارجه کشورمان ، گپ و گفتی هم با هانس فیشر داشته باشد.
اما صبح روز جمعه، محمد جواد ظریف در مصاحبه با پایگاه المانیتور تاکید کرد که واشنگتن بین تحریم و توافق هسته‌ای باید یکی را انتخاب کند.
وزیر خارجه محبوب کشورمان در این مصاحبه درباره «جان کری» همتای آمریکایی خود گفت: «جان آدم معقولی است و او می‌داند که آمریکا باید بین توافق و تحریم‌ها یکی را انتخاب کند. توافق در صورتی به دست می‌آید و یا شکست خواهد خورد که آمریکا بخواهد تحریم‌ها را بردارد و یا آنها را حفظ کند.»
به هر حال، در این یکی دو روز، دیپلمات‌های ارشد همگی از وجود پیشرفت در مذاکرات خبر دادند اما همزمان بر ادامه کار بر روی مسائل باقیمانده هم تأکید کردند.
تا حالا، طرفین درباره جزيیات اختلافات اظهار نظری نکرده‌اند، اما بر اساس صحبت‌هایی که برخی منابع مطرح کرده اند نشان می دهد که سه محور اصلی همچنان جزو اختلافات اساسی در مذاکرات هستند. یکی از محورهای اختلافی، سازوکار برداشته شدن تحریم‌ها به خصوص اصل بازگشت‌ناپذیری آنهاست. محور دوم هم به اختلافات مربوط به دوره زمانی مربوط می‌شودکه باید برخی محدودیت‌ها برای برنامه هسته‌ای ایران در نظر گرفته شوند. موضوع سوم مورد اختلاف اما به ابعاد نظامی احتمالی یا همان پی‌ام‌دی مربوط می شود. بحث دسترسی‌ها و بازرسی‌ها.
به هر حال از امروز شنبه که به پایان هفت روز وقت اضافه مذاکرات، نزدیک می شویم، حساسیت گفت‌وگوها به اوج خود خواهد رسید. ما باید کمی صبوری به خرج دهیم تا احتمالا شاهد دود سفید توافق بر فراز هتل کوبورگ باشیم.