صف آرايی خيابانی دلواپسان از تهران تا مشهد
آن روزها نشست كشورهاي ١+٥ و ايران در وين، پايان مهلت شش ماهه توافق ژنو بود و خيلي‌ها فكر مي‌كردند كه كار توافق در پايتخت اتريش تمام شود؛ تصوري كه حالا بعد از يك سال درباره مذاكرات منتهي به ١٠ تير هم وجود دارد؛ مذاكراتي كه منتقدان آن مي‌گويند مشخص است نتايجش از همين الان «بد» است.
براي همين هم دست به كار شدند تا نخستين هفته خرداد را با موجي جديد از تجمعات اعتراضي شروع كنند؛ تجمعاتي كه وجه مشترك خيلي از آنها يك چيز بود؛ نداشتن مجوز. از تجمع روز شنبه در ميدان فلسطين تهران گرفته تا تجمع روز پنجشنبه مشهد.
مهم‌ترين حركت منتقدان اما راهپيمايي آنها بعد از نمازجمعه ديروز بود. نه در تهران بلكه در خيلي از شهرهاي ديگر. از اصفهان و قم گرفته تا كرمان و شيراز.
تهران؛ اعتراض به توافق با اميد توقف مذاكره در تهران اعضاي كميته «صيانت از منافع ايران» از حدود ساعت ١٢ ظهر در پياده‌روي مقابل درب جنوبي دانشگاه تهران خود را آماده راهپيمايي مي‌كردند كه ساعت ١٤ و بعد از پايان خطبه‌هاي نماز جمعه آغاز شد. كميته «صيانت از منافع ايران» كه كمي بيش از يك سال پيش با برگزاري همايش‌هاي «دلواپسيم» در فضاي رسانه‌اي ايران مطرح شد، حالا در آستانه مهلت ١٠ تير باز هم آستين‌ها را بالا زد تا باني راهپيمايي‌هايي باشد با عنوان «اعتراض به توافق به هر قيمتي»؛ اعتراضي كه حالا بعد از تجمع روز شنبه در ميدان فلسطين به صورت مستقيم بحث «توقف مذاكرات» را نشانه رفته است. چيزي كه ديروز با اين شعار مطرح شد؛ «مسير بي‌نتيجه بايد پايان پذيرد». تظاهرات‌كنندگان در شعارهاي ديگري هم خواستار مبارزه مستقيم با امريكا بودند. از جمله اينكه «پيام ملت ما، نبرد با امريكا».
كميته «صيانت از منافع ايران» يك سال پيش هم بلافاصله بعد از برگزاري نخستين همايش «دلواپسيم» راهپيمايي مشابهي را بعد از خطبه‌هاي نمازجمعه تهران ترتيب داده بود. حالا اين اتفاق باز هم تكرار شده است؛ در هفته‌اي كه آغازش با تجمع ميدان فلسطين بود و پايانش راهپيمايي بعد از نمازجمعه. از صف‌هاي نماز جمعه ديروز تهران اما خيلي‌ها به صف راهپيمايي اعتراضي نپيوستند. راهپيمايي كه نهايتا با كمتر از هزار نفر در ميدان انقلاب به نقطه پايان رسيد و براي قرائت بيانيه آخرش هم خيلي‌هاي ديگر از آنها كه آمده بودند، رفتند.
اين اتفاق پارسال هم بعد از راهپيمايي كه «كميته صيانت از منافع ايران» طراحي كرده بود، افتاد. بيانيه پاياني اين تجمع اعتراضي هم به شكل نرم‌تر از ترك مذاكرات سخن مي‌گفت. بيانيه‌اي كه در آن آمده بود: «ملت ايران مانند رهبر خود معتقد است كه توافق نكردن از توافق كردني كه در آن ملت ايران با اين عظمت تحقير شود، شرف دارد.» تجمع‌كنندگان كه توافق ژنو را «بي‌نتيجه و پرضرر» مي‌دانستند در بيانيه خود تاكيد داشتند كه طي يك سال و نيم اخير تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي كشورمان «بي‌محابا» بر همين مسير مي‌رود.
با وجود همه اظهارات مقامات مذاكره‌كننده كشورمان اما باز هم منتقدان مذاكرات هسته‌اي در بيانيه پاياني خود تاكيد كرده‌اند: «هفته گذشته مساله بازرسي از مراكز نظامي و بازجويي از دانشمندان هسته‌اي به عنوان تنها يكي از امتيازات واگذار شده در صدر اخبار قرار گرفت و تا حدي براي عموم مردم روشن شد كه چه موارد مهمي در حال حاتم‌بخشي از سوي تيم مذاكره‌كننده است.» اين در حالي است كه وزير امور خارجه و معاونان او بارها به صراحت گفته‌اند هنوز هيچ توافقي بين ايران و كشورهاي ١+٥ صورت نگرفته است. در پايان اين بيانيه هم آمده است: «شركت‌كنندگان در راهپيمايي اعتراض به توافق به هر قيمتي اعتراض خود را به ادامه اين مسير بي‌نفع و پر ضرر بيان مي‌دارند و به روشني اعلام مي‌كنند كه زير بار هر توافقي نمي‌روند و اجازه انعقاد توافقي بي‌فايده و ذلت‌بار را به هيچ كس نخواهند داد.»
مشهد؛ دلواپسي بدون مجوز
كمتر از ٢٤ ساعت قبل از اين تجمع اعتراضي در تهران، منتقدان مذاكرات هسته‌اي در مشهد نيز دست به تجمع زده بودند؛ تجمعي كه به گفته فرماندار مشهد مجوز نداشت. در تجمع مشهدي‌ها كه با عنوان «اجازه نمي‌دهيم» برگزار شد، مهرداد بذرپاش و علي‌اكبر رائفي‌پور، كارشناس ارشد رسانه و اديان سخنراني كردند. با اين حال ساعاتي قبل از شروع اين مراسم فرماندار مشهد گفته بود: «تا اين لحظه كسي براي تجمع «اجازه نمي‌دهيم» درخواست مجوز نداده و به فرمانداري مراجعه نكرده است.» علي‌محمد گلستاني‌فر در گفت‌وگو با ايسنا تاكيد كرده بود كه اين تجمع مجوز ندارد. فرماندار مشهد با اشاره به تبليغات اين تجمع در سطح شهر مشهد گفته بود: «قاعدتا برگزاركنندگان حق نداشتند قبل از گرفتن مجوز نسبت به تبليغات آن در سطح شهر اقدام كنند.»
وي به برخي شايعات درخصوص كارشكني فرمانداري نسبت به صدور مجوز براي اين تجمع اشاره و تصريح كرده بود: «اصلا تاكنون درخواستي به فرمانداري ارسال نشده، حتي طي تماس برخي افراد با معاونت سياسي اجتماعي فرمانداري تشويق شده‌اند تا نسبت به صدور مجوز براي تجمع اقدام كنند، اما تاكنون كسي مراجعه نكرده است.» فرماندار مشهد در پاسخ به اين سوال كه چه كساني مسوول برگزاري اين تجمع هستند، گفته بود: «براي ما مهم اين است كه كسي مسووليت اين تجمع را قبول كند، اما تاكنون كسي مسووليت آن را قبول نكرده است.»
نهايتا اما بعد از ظهر روز پنجشنبه با همين شرايط منتقدان هسته‌اي در مشهد توانستند تجمع خود را به راحتي برگزار كنند. مهرداد بذرپاش به عنوان سخنران اصلي اين تجمع با كنايه به دولت گفت: «مردم دستشان را در جيب خودشان كرده‌اند و شعار مي‌دهند. كساني كه دست در جيب شما كرده‌اند و ازعزت و اقتدار شما خرج مي‌كنند، دستشان را خارج و در جيب خود كنند و از خودشان خرج كنند. عضو هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه در باتلاق تحريم‌ها چه كسي كشور را فروخت، گفت: «آيا به خاطر اينكه رييس‌جمهور قبل تحريم‌ها را كاغذ پاره خواند تحريم شديم، اين جمله را كه امام هم سال ٦٢گفتند، تحريم‌ها چرا بعد از سال ٨٨ اتفاق افتاد، چرا عده‌اي الان فرياد آي دزد آي دزد سر مي‌دهند، آنان دليل تحريم‌هاي نسل سوم و بستري كه آنها را فراهم كرد بگويند تا پاسخ خيلي از سوالات روشن شود، چه كسي ولي زمان را ياري نكرد، بايد به اين سوالات پاسخ داده شود، چرا رهبري مي‌گفتند سكوت نكنيد كه كشور پله‌هاي زيادي به عقب برمي‌گردد. »
ساعاتي بعد از اين تجمع در سالن همايش‌هاي صدا و سيماي خراسان رضوي، مراسمي مشابه برگزار شد با عنوان «ايثار و مقاومت». مراسمي كه سخنران اصلي آن پدر شهيد احمدي‌روشن بود. او با انتقاد شديد از تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي كشورمان خطاب به آنها گفت: «افرادي كه رشادت شهيد دشت كربلا در خون‌شان است، هرگز نمي‌توانند با يزيد زمان مذاكره كنند. نبايد از موضع ضعف سر ميز مذاكره حاضر شويد، چراكه فردا نمي‌توانيد جواب خدا، تاريخ و وجدان خود را بدهيد.»