چگونه داعش از شهر رقه “زندان بزرگ” ساخت

اطلاعات اندکی از واقعیت‌های جاری در مناطق تحت اشغال گروه تروریستی تکفیری «داعش» وجود دارد و اطلاعات موجود، اطلاعاتی است که این گروه در پایگاه‌های خبری و صفحات اینترنتی خود آنها را منتشر کرده است، در حالی‌که واقعیت‌ها سخن دیگری می‌گویند.

شهر «رقه» در سوریه و مناطقی از این استان، از جمله مناطقی است که از سال 2013 توسط داعش اشغال و پس از اعلام خلافت «ابوبکر البغدادی» شهر رقه بعنوان مرکز امارت اسلامی مورد ادعای داعش در سوریه معرفی شد.

اینکه داعش از آن زمان تاکنون چگونه رقه را اداره می‌کند، اطلاعات اندکی وجود دارد و این اطلاعات محدود به فیلم‌ها و تصاویر منتشر شده توسط داعش برای مجازات افرادی است که آنها را مرتد و کافر می‌خواند.

به تازگی اطلاعات دقیق‌تری از نحوه اداره این شهر توسط داعش بدست آمده که نقل‌کنندگان آن معدود منابع محلی هستند که موفق شدند، از شهر خارج شوند، گزارش زیر مجموعه نقل قول‌های جمع‌آوری شده از این منابع است که تصویر روشن‌تری از وضعیت حاکم بر مناطق تحت تصرف داعش ارائه می‌دهد.

زندان بزرگی به نام رقه

بنابر آنچه منابع محلی سوری نقل می‌کنند، زندگی در شهر رقه به معنای زندگی داخل زندانی بزرگ است که در آن همه چیز تحت مراقبت و نظر مستمر قرار دارد و کوچکترین شادی اهالی توسط داعش مجازات می‌شود، مجازاتی که از مجازات بدنی و لغو آزادی‌ها شروع شده و به حکم اعدام منتهی می‌شود.

اما داعش دارای نوع خاصی از مجازات‌ها نیز می‌باشد که «مجازات خدمت عمومی» نامیده می‌شود، مثلا کسی که اقدام به کشیدن سیگار در ملاء عام کند، بمدت 3 روز متوالی محکوم به تمیز کردن محله‌ای می‌شود که در آن سکونت دارد.

محرومیت از خدمات شهری

درباره خدمات شهری که داعش به ساکنان رقه ارائه می‌دهد و آب، برق و ارتباطات را شامل می‌شود، این منابع تاکید می‌کنند، نه تنها در قبال استفاده از این خدمات باید مبلغی پرداخت ‌کنند، بلکه بهای این خدمات آنقدر گران است که بسیاری از اهالی توان پرداخت هزینه و استفاده از آنها را ندارند، مثلا هزینه ماهیانه تلفن 500 لیره سوری است و تماس‌ها محدود به داخل شهر است، همچنین هزینه ماهیانه برق که فقط روشنایی منازل و نه وسایل گرمایشی و سرمایشی را شامل می‌شود، به 5 هزار لیره می‌رسد.

ممنوعیت خروج از شهر

ساکنان رقه و همانند دیگر مناطق تحت تصرف داعش اجازه خروج از مناطق خویش را ندارند، مگر بدلیل موجه، چون داعش تاکید می‌کند، ساکنان سرزمین اسلام نباید از آن خارج و به سرزمین کفر بروند، جز در موارد ضروری مانند بیماری‌های خاص.

پایگاه خبری «التقریر» در این‌باره در گزارشی تاکید می‌کند، کسانی اجازه خروج از مناطق تحت اشغال داعش جهت مداوا و درمان را دارند که مجوز لازم را دریافت کرده باشند.

این مجوز باید ضمن تشریح دلایل خروج فرد توسط هلال احمر داعش، بیمارستان و یا مرکز پزشکی مورد تایید این گروه و «حسبه» یا پلیس داعش قرار گرفته باشد و در آن جمله «امکان درمان در مناطق خلافت اسلامی نیست و باید نزد کافران مداوا و درمان شود» را داشته باشد.

همچنین یکی از اصلی‌ترین شروط قبل از خروج فرد دادن نیم لیتر خون به داعش است.

تشدید کنترل مرزها

با هدف کنترل هرچه بیشتر اهالی و قاچاق سلاح و کالا و تردد غیرقانونی، داعش اقدام به اتخاذ تدابیری جهت تشدید و افزایش نظارت بر مرزهای مناطق تحت تصرف خود با دیگر مناطق کرده است.

البته تردد در مرزها چه قانونی و چه نامشروع تنها شامل مردان می‌شود و زنان تنها با وجود یکی از محارم اجازه خروج از مرزها را دارند. البته ورود زنان به تنهایی و بدون محارم به سرزمین‌های خلافت بلامانع است، چون بنابر ادعای داعش درب‌های این سرزمین‌ها به روی همه باز است، اما خروج از آن دارای ضوابط و مقررات امنیتی شدید و خاصی است.

یکی از مهمترین اطلاعاتی که حین خروج فرد باید به داعش داده شود، این است که در سرزمین کفر کجا و نزد چه کسی اقامت خواهد کرد.

سیطره بلامنازع تکفیری‌های خارجی

سیطره بلامنازع تکفیری‌های خارجی یا «مهاجرین» بر رقه و دوایر تصمیم‌گیری و اجرایی داعش و حضور گسترده و چشمگیر آنها در شهر همه حتی داعشی‌های محلی را به ستوه آورده است.

بنابر تاکید منابع محلی، عناصر خارجی داعش از امتیازات بسیار و گوناگونی مانند تمام استفاده رایگان از تمام خدمات شهری، رفاهی، بهداشتی و پزشکی به هراندازه و میزان بهره‌مند هستند، برخلاف داعشی‌های محلی یا «انصار» که از هیچ‌یک از این امتیازات برخوردار نیستند.

«مهاجرین» تابعیت‌های مختلفی دارند، اما تعداد تونسی‌ها بیش از اتباع دیگر کشورهاست، همانگونه که خشونت بکار برده شده توسط آنها چه زن و چه مرد بیش از دیگر مهاجرین است، مثلا زنان تکفیری تونسی عموما مسئولیت اداره نیروی پلیس زنان داعش یا «حسبه» را در رقه برعهده دارند و کوچکترین تخلف پوششی یا رفتاری زنان رقه را با قساوت پاسخ می‌دهند و با گشتی‌هایی که در اختیار دارند، در تمام نقاط شهر تردد بدقت زنان رقه را زیر نظر دارند.

بیم از بازداشت و بمباران

منابع مذکور ادامه می‌دهند: در حالی‌که تا پیش از آغاز حملات ائتلاف بین المللی ضد داعش به رهبری آمریکا بزرگترین نگرانی اهالی رقه بازداشت و حبس طولانی مدت توسط داعش بود، اکنون نگرانی دیگری نیز به دغدغه‌های آنها افزوده شده و آن حملات جنگنده‌های ائتلاف ضد داعش است که مقرها و مراکز تجمع داعش را هدف می‌گیرد، چون افراد بازداشت شده و در حبس اغلب در این نقاط نگهداری می‌شوند، بدین ترتیب اهالی رقه اکنون با دو خطر بزرگ داعش و جنگنده‌های ائتلاف مواجه‌اند که آرامش را بر آنها حرام کرده است.

شکل‌گیری نسلی بی‌سواد

یکی از بزرگترین خطرهایی که مناطق تحت تصرف داعش بطور عام و شهر رقه را بطور خاص تهدید می‌کند، تعطیلی مراکز آموزشی و عدم امکان ادامه تحصیل کودکان است، مخالفت داعش با اجرای نظام آموزشی سوریه و انهدام و آسیب دیدن مدارس بر اثر بمباران‌های صورت گرفته موجب شده، روند آموزش در رقه کاملا تعطیل شود و کودکان از حضور در کلاس‌های درس محروم شوند و این زنگ خطر شکل‌گیری نسلی بی‌سواد که حتی توان خواندن و نوشتن ابتدایی را ندارد، در رقه به صدا درآورده است.

این درحالی است که آموزگاران و دانش‌آموزان این شهر نیز در معرض خطراتی مانند ربوده شدن توسط داعش یا هدف قرار گرفته شدن از سوی تک‌تیراندازان این گروه قرار دارند.

ممنوعیت ادامه تحصیل در برخی رشته‌های دانشگاهی

درباره ادامه فعالیت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی رقه نیز باید گفت، فعالیت این مراکز با مشکلات بسیاری مواجه است، از جمله اینکه داعش تحصیل در برخی رشته‌ها را تحریم کرده و آنها را تکفیر کرده، علاوه براینکه تمام فارغ التحصیلان دانشگاه‌های رقه مجبورند، دوره‌های دینی و شرعی مورد نظر داعش را بگذارنند تا هدایت شده و به راه راست بازگردند، تمام رشته‌های هنر از جمله هنرهای تجسمی، ادبیات، شیمی، فلسفه و حقوق از جمله این رشته‌های دانشگاهی هستند.

همکاری با داعش

این منابع با بیان اینکه داعش هر روز فشار بر اهالی رقه را تشدید می‌کند، می‌افزایند: یکی از مهمترین فشارهای وارد شده علیه اهالی واداشتن آنها به همکاری با داعش است.

این همکاری تنها بعد جاسوسی و جمع‌آوری اطلاعات را شامل نمی‌شود، بلکه خدمت در دوایر و مراکز داعش بعنوان کارمند و کارگر را شامل می‌شود و بالطبع مناصب حساس و مهم توسط مهاجرین تصدی می‌شود.

کمک‌هایی مختص مهاجرین

در حالی‌که پایگاه‌های خبری و صفحات اینترنتی وابسته به داعش از توزیع کمک‌های بشردوستانه بین ساکنان مناطق تحت تصرف این گروه سخن می‌گویند، اما واقعیت این است که اولا این کمک‌ها، کمک‌های ربوده شده سازمان ملل و سازمان‌های بین المللی مدافع حقوق بشر است، دوم آنکه این کمک‌ها تنها شامل افراد بسیار نزدیک به داعش و مهاجرین می‌شود و مابقی از آنها محرومند.

حسبه مهمترین ابزار کنترل داعش

داعش نظارت دقیق و مستمری بر مناطق تحت سیطره خود دارد و «حسبه» یا پلیس داعش مهمترین و اصلی‌ترین ابزار برای اعمال این نظارت و کنترل است که کوچکترین شفقت و گذشتی در قبال متخلفان ندارد و بدون استثنا همه امور اهالی از خصوصی‌ترین تا عمومی‌ترین آنها را با موشکافی بسیار زیر نظر دارد.

مصادره اموال و املاک

مصادره تمام اموال املاک افرادی که شهر را از بیم داعش ترک کرده‌اند، از دیگر موضوعات مورد توجه است. این منابع تاکید می‌کنند، داعش استفاده از این املاک و اموال را مباح کرده و تمام آنها را در اختیار مهاجرین قرار داده، بگونه‌ای که تمام خانه‌های این افراد توسط مهاجرین اشغال شده است.