رعايت احتياط در برخورد با پرتوهاي تلفن‌هاي همراه ضروري است
مهري كاوياني، دانشجوي دكتراي فيزيك پزشكي دانشگاه تربيت مدرس و عضو انجمن بين المللي بيوالكترومغناطيس كه از سال 78 بر روي اثرات بيولوژيك ميدان هاي مغناطيسي كم فركانس در حال تحقيق است در گفت‌وگو با خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اين كه فركانس موبايل‌هاي موجود در ايران، در محدوده فركانسي 900 مگاهرتز در سيستم‌هاي GSM است، گفت: همراه اين فركانس، فركانس‌هاي كمتري از جمله فركانس 217 هرتز ايجاد مي‌شود.
وي تصريح كرد: بروز اثرات و مشكلات نورلوژيكي در بعضي از كاربران تلفن همراه و عدم قطعيت در مورد اثرات غير گرمايي اين ميدان‌ها، توجه مجامع علمي را به اثرات بيولوژيک تشعشعات كم شدت و پالسي اين سيستم هاي مخابراتي معطوف کرده است، به طوري که در صورت وجود آسيب بر سلامتي افراد جامعه، توصيه هاي ايمني موجود كافي نيستند.
عضو انجمن بين المللي بيوالكترومغناطيس ادامه داد: از آنجايي که هنوز دلايل قطعي براي اثبات و يا رد اثرات مضر تلفن هاي همراه وجود ندارد، بايد احتياط هاي لازم در کاربرد اين سيستم ها در نظر گرفته شود. به عنوان مثال در صورت استفاده از گوشي در ناحيه‌اي با سيگنال مناسب نظير مسير آنتن، مقدار تواني که گوشي براي ارسال و دريافت سيگنال استفاده مي کند، نسبت به ناحيه‌اي با آنتن دهي ضعيف مثلا داخل آسانسور و يا تونل ها بسيار کمتر خواهد بود و متعاقبا مقدار تابش گيري نيز کمتر خواهد شد.
وي تصريح كرد: در بسياري از مطالعات، عوارضي در استفاده تنها از فركانس 900 مگاهرتز مشاهده نشده است، اما در استفاده همزمان از 900 و 217 مگا هرتز، يك سري اثرات به وجود مي آيد و به نظر مي رسد كه اين جزء كم فركانس تاثيرگذار باشد.
كاوياني درباره منشاء اين فركانس خاطرنشان كرد: انتقال در گوشي هاي ديجيتالي در نوع GSM در باند فركانسي 900 مگا هرتز صورت مي گيرد و بيشترين مقدار توان گوشي دو وات است، در اين سيستم ها از طرح تقسيم زماني(TDMA ) استفاده مي شود، بدين ترتيب كه شامل 125 کانال و عرض هر كانال KHz200 مي باشد. حداكثر هشت تماس بطور همزمان منتقل مي شود و توان متوسط گوشي 8/1 مقدار حداكثر آن (دو وات) يعني بين 25/0- 125/0 وات است. عرض هر پالس 577/0 ميلي ثانيه (فاصله زماني دو پالس 61/4 ميلي ثانيه است) و تعداد آن 217 پالس در ثانيه است. همچنين استفاده از روش انتقال غير پيوستهDTX و ساختارهاي چند فريمي در سيگنال‌هاي ديجيتالي GSM منجر به ايجاد فركانس هاي ديگري از جمله فركانس34/8 و دو هرتز مي شود. وي تصريح كرد: اين ميدان هاي مغناطيسي کم فرکانس عمدتا ناشي از جريان منبع تغذيه گوشي يا همان باتري هستند. بدين ترتيب گوشي به وسيله ميدان هاي مغناطيسي كم فركانس احاطه مي شود، اين فركانس هاي پائين نه تنها امواج حامل را پالسي مي كنند بلكه منجر به ايجاد ميدان هاي مغناطيسي كم فركانس از طريق پالس هاي جريان باتري مي شوند. گوشي سيگنال ها را دريافت مي كند و آن ها را به آنتن انتقال مي دهد. هنگامي كه گوشي هاي موبايل كار مي كنند، در هنگام ارسال اطلاعات، گوشي جريانات بيشتري از باتري مي كشد. بدين ترتيب ميدان هاي ELF به علت مد انتقال پالسي در گوشي ايجاد مي شوند
اين دانشجوي دكتري فيزيك پزشكي دانشگاه تربيت مدرس خاطرنشان كرد: در مطالعه اثرات بيولوژيك ناشي از سيستم هاي موبايل مي توان اثر فركانس هاي بالا را به همراه فركانس‌هاي مدولاسيون اين سيستم ها مطالعه كرد. در اين رابطه نتايج كاملا متضاد و متناقضي وجود دارد و هنوز دلايل قطعي براي اين اثرات وجود ندارد و به نظر مي رسد به مطالعات بيشتري نياز است و يا تنها اثرات بيولوژيك اين فركانس‌هاي پائين را مورد توجه قرار داد.
كاوياني با اشاره به نزديكي گوشي‌هاي تلفن همراه به مغز حين مكالمه به ايسنا گفت: مغز انسان كاملا نزديك به يك ميدان مغناطيسي و تحت تابش آن قرار مي‌گيرد. البته در گذشته از وجود ميدان‌هاي مغناطيسي كم فركانس گوشي هاي اطلاعات وجود داشت اما از ويژگي و شدت آن‌ها اطلاع دقيقي در دست محققان نبود؛ بنابراين ابتدا شدت ميدان‌هاي مغناطيسي ناشي از تلفن‌هاي همراه را اندازه‌گيري كرديم و نكته قابل توجه تفاوت شدت ميدان‌هاي مغناطيسي در انواع گوشي‌هاي تلفن همراه بود.
وي با بيان اين‌كه سيستم‌هاي عصبي بيشترين حساسيت را نسبت به ميدان‌هاي مغناطيسي دارند، تصريح كرد: از اين رو اگر تاثير ميدان‌هاي مغناطيسي را بر روي سلول‌هاي عصبي بررسي كنيم، مي‌توان مكانيسم اثرات ايجاد شده را تشخيص داد؛ بنابراين با استفاده از روش الكتروفيزيولوژي تاثير ميدان هاي مغناطيسي ناشي از گوشي‌هاي تلفن همراه بر روي سلول‌هاي‌هاي عصبي در يك مدل حيواني در فركانس 217 هرتز تلفن همراه بررسي شد اين دانشجوي دكتري فيزيك پزشكي دانشگاه تربيت مدرس افزود: در نتيجه ميدان‌هاي مغناطيسي تلفن همراه باعث كاهش فعاليت‌هاي بيوالكتريكي سلول‌هاي عصبي مغز شد؛ البته از آنجايي كه جاندار مجموعه اي از سلول‌ها است؛ بنابراين هرگونه تغيير در عملكرد سلول‌ها مي تواند در رفتار كلي جاندار تاثير داشته باشد.
وي همچنين درباره كاربردهاي درماني ميدان‌هاي مغناطيسي به ايسنا گفت: با شناخت مكانيزم هاي تاثير اين ميدان ها مي‌توان با استفاده از ميدان هاي مغناطيسي به عنوان يك ابزار فيزيكي در كنترل عملكرد انتخابي سلول هاي عصبي در مورد استفاده قرار گيرند.